Formatief evalueren: vraag en aanbod samengebracht

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) ontwikkelt het College voor Toetsen en Examens (CvTE) in een drie jaar durende pilot een diagnostische tussentijdse toets voor het Voortgezet onderwijs. Deze tussentijdse toets is bedoeld als instrument voor formatief evalueren. Om dit pilot te ondersteunen is er een marktonderzoek uitgevoerd door Oberon en de Universiteit Twente/RCEC naar de verschillende intrumenten en interventies die gericht zijn op dit formatief evalueren. Ook Revisely is meegenomen in dit onderzoek.

Wat houdt formatief evalueren in?

Formatief evalueren heeft als doel docenten en leerlingen beter inzicht te geven in de leerprocessen van de leerlingen. Voor het in beeld brengen van de voortgang van leerlingen kan onder andere gebruik worden gemaakt van methoden en toetsen, maar ook van allerlei andere activiteiten.

Formatief evalueren is een cyclisch proces van:
– feedup: naar welke leerdoelen en succescriteria werkt de leerling toe
– feedback: waar staat de leerling ten opzichte van de leerdoelen en succescriteria?
– feedforward: hoe komt de leerling naar de gewenste situatie?

Het onderzoek

Tijdens het onderzoek zijn er 63 verschillende aanbieders gevonden voor formatief evalueren in het voortgezet onderwijs. Van deze aanbieders zijn er vervolgens 17 gekozen en verder onderzocht. In het rapport resulteerd dit in een gedetailleerd inzicht in de mogelijkheden van elk van deze instrumenten. Ook Revisely is in dit rapport meegenomen.

Het onderzoek biedt enerzijds een overzicht van toetsen, leermiddelen en overige interventies gericht op formatief evalueren die er op dit moment zijn en in de nabije toekomst ontwikkeld gaan worden. Anderzijds is onderzocht waar docenten behoefte aan hebben bij formatief evalueren.

Behoefte aan handreikingen

Uit onderzoek blijkt dat docenten vinden dat zij over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om formatief evalueren toe te kunnen passen in hun onderwijs. Wel is er behoefte aan handreikingen om feedup, feedback en feedforward goed te kunnen implementeren in lessen. Externe instrumenten kunnen hierbij helpen maar spelen nog geen grote rol bij de manier waarop docenten nu invulling geven aan formatief evalueren. In het rapport wordt dan ook aangegeven dat voor een succesvolle implementatie van formatief evalueren in het onderwijs een gedeelde visie en cultuuromslag nodig is binnen scholen.

Gedeelde visie

Wij denken dat een gedeelde visie in dit opzicht waardevol kan zijn. Op basis van een gedeelde visie kunnen docenten in een school gezamenlijk besluiten of en hoe ze formatief evalueren willen implementeren in hun onderwijs en of instrumenten een bijdrage kunnen leveren aan formatieve evaluatie. Als zij deze laatste vraag positief beantwoorden, kunnen ze vervolgens gezamenlijk een onderbouwde keuze maken voor instrumenten.

Verder lezen? Klik hier voor het hele onderzoeksrapport.

Bron: Marktonderzoek formatief evalueren; een onderzoek naar vraag en aanbod.